Đăng nhập/ Đăng ký
| 
Bình luận
0
Tóm tắt bài viết:
Sinh cùng năm, lớn lên cùng làng, bên nhau suốt đời
Mất lại cùng năm – Nội chiến
Bất kể tư oán vì đại cục
Hậu nhân tài đức có công lớn với xã tắc
Có lẽ trong lịch sử hiếm có tình bạn nào thân thiết và nhân duyên trùng hợp đến kỳ lạ như của những vị anh hùng nhà Đinh là Đinh Bộ Lĩnh, Đinh Điền, Nguyễn Bặc, Trịnh Tú, Lưu Cơ. Họ sinh ra cùng năm Giáp Thân 924, lại lớn lên cùng làng, cùng nhau trải qua những vui buồn của tuổi thơ, sớm sát cánh trong trò chơi đánh trận giả với trẻ con làng khác. (Có thuyết cho rằng Lưu Cơ cùng quê với Đinh Bộ Lĩnh nhưng khác năm sinh, theo Đại Việt sử lược. Đây là cuốn sử duy nhất ghi chép như vậy.)
Đinh Bộ Lĩnh cờ lau tập trận. (Ảnh từ baihoc.vn).
Khi Đinh Bộ Lĩnh dựng cờ khởi nghĩa ở Hoa Lư, tất nhiên những người bạn là những người đầu tiên đứng dưới cờ nghĩa. Có rất nhiều giai thoại về họ. Người nổi bật nhất là Nguyễn Bặc, thường cắp giáo đứng bên cạnh mỗi khi Đinh Bộ Lĩnh bàn việc quân, có lúc còn nếm trước thức ăn khi nghi ngờ có thể bị đầu độc. Có lần trong một cuộc chiến, Đinh Bộ Lĩnh không may bị trúng tên ngã ngựa, Nguyễn Bặc liều chết cõng bạn mình chạy thoát khỏi vòng vây.
Vậy là họ cùng bên nhau trong thời chiến loạn, thu phục các sứ quân, thống nhất giang sơn.
Mọi người theo gót Đinh Bộ Lĩnh sang đầu quân cho Trần Lãm. (Tranh minh họa của họa sĩ Đức Hòa trong bộ “Lịch sử Việt Nam bằng tranh”).
Năm 968, Đinh Bộ Lĩnh hoàn tất việc dẹp loạn 12 sứ quân, lên ngôi vua, tước hiệu là Đinh Tiên Hoàng. Năm 971, nhà vua sắp đặt các chức quan văn võ cũng như tăng đạo. Nguyễn Bặc được phong là Định Quốc Công (tức Tể tướng), Đinh Điền là Ngoại Giáp, Lê Hoàn được phong làm Thập đạo tướng quân (tức chức tổng chỉ huy quân đội), Lưu Cơ làm Đô hộ phủ sĩ sư (tức Thái sư ở Đô Hộ phủ), Trịnh Tú được phong làm Thượng thư.
Là người muốn dùng Phật Pháp để giáo hóa dân chúng, Đinh Tiên Hoàng cũng trọng dụng các vị thiền sư: Tăng Thống, Ngô Chân Lưu được ban hiệu là Khuông Việt đại sư, Trương Ma Ni làm Tăng lục, Đạo sĩ Đặng Huyền Quang được trao chức Sùng chân uy nghi.
Bốn người bạn ở Hoa Lư của Đinh Tiên Hoàng là Đinh Điền, Nguyễn Bặc, Lưu Cơ, Trịnh Tú được xem là trụ cột của triều đình. Đây cũng là những người có công lao lớn trong việc dẹp yên loạn 12 sứ quân, thống nhất giang sơn.
Năm 979 xảy ra vụ án giết hại vua, chi hậu nội nhân Đỗ Thích đã giết hai cha con vua Đinh Tiên Hoàng và Đinh Liễn. Định Quốc Công Nguyễn Bặc, Ngoại Giáp Đinh Điền, cùng Thập đạo tướng quân Lê Hoàn đưa Vệ Vương Đinh Toàn lên ngôi Vua, phong Dương Vân Nga làm Hoàng thái hậu.
Vì vua mới 6 tuổi còn nhỏ nên Lê Hoàn nhiếp chính, phong là Phó Vương. Thế nhưng nhóm Đinh Điền, Nguyễn Bặc, Lưu Cơ, Trịnh Tú đều nghi ngờ cho rằng Lê Hoàn sẽ gây điều bất lợi cho vua nhỏ, thậm chí có thể cướp ngôi.
Lê Đại Hành và Dương Vân Nga. (Ảnh từ baonga.com).
Nguyễn Bặc đã họp các cận thần mà nói rằng: “Lê Hoàn sẽ bất lợi cho ‘nhụ tử’, chúng ta chịu ơn dày của nước, nếu không tính trước đi, giữ cho xã tắc được yên thì còn mặt mũi nào trông thấy Tiên đế ở suối vàng nữa?”. Vậy là họ chuẩn bị binh mã tiến đến kinh thành Hoa Lư bắt Lê Hoàn. Đất nước vừa trải qua cuộc nội chiến 12 sứ quân, nay đứng trước thảm họa của cuộc nội chiến mới.
Nhưng không phải vô duyên vô cớ mà vua Đinh Tiên Hoàng giao chức Thập đạo tướng quân cho Lê Hoàn. Lê Hoàn vốn là người rất giỏi dùng binh, cả bốn người Nguyễn Bặc, Đinh Điền, Lưu Cơ, Trịnh Tú dù giỏi võ nghệ, nhưng về tài dùng binh thao lược thì không phải đối thủ của Lê Hoàn.
Lê Hoàn đem quân đánh với Đinh Điền và Nguyễn Bặc ở Ái Châu. Đinh Điền, Nguyễn Bặc thua trận liền đem tiếp thủy binh ra đánh. Lê Hoàn lợi dụng chiều gió liền cho phóng hỏa đốt cháy các chiến thuyền và giành được thắng lợi. Đinh Điền bị chém giữa trận, còn Nguyễn Bặc bị bắt sống giải về kinh rồi bị xử tử.
Mộ Nguyễn Bặc tại xã Gia Phương, Gia Viễn, Ninh Bình. (Ảnh từ wikipedia.org).
Một tướng khác là Phạm Hạp vốn theo Đinh Bộ Lĩnh từ đầu, cũng đi theo Đinh Điền và Nguyễn Bặc chống lại Lê Hoàn nhằm hộ giá cho đức vua còn nhỏ. Ông nghe tin Đinh Điền và Nguyễn Bặc bại trận thì cho quân lui về làng Cát Lợi ở Bắc Giang. Lê Hoàn đuổi theo bắt được Phạm Hạp đem về kinh xử tử.
Sử sách không ghi chép về việc Lưu Cơ cùng Trịnh Tú đánh lại Lê Hoàn thế nào. Nhưng Thần Phả thì có ghi chép rằng: Hai ông đem quân tiến đánh thì bị quân của Lê Hoàn mai phục sẵn ở Bãi Vàng bất ngờ đổ ra đánh. Quân của Lưu Cơ và Trịnh Tú bị đánh tan tác, dù bị vây chặt trong vòng vây nhưng hai ông vẫn tả xung hữu đột.
Trước sự dũng mãnh của hai võ tướng, quân Hoa Lư cũng bị thiệt hại nặng, xác binh tướng ngổn ngang khắp nơi. Bốn tướng của Lê Hoàn tiến đánh nhưng đều bị tử trận cả. Cuối cùng trước sự đông đảo của quân Hoa Lư, Lưu Cơ và Trịnh Tú kiệt sức rồi bị giết. (Có nguồn Thần Phả ghi chép về di tích thành Đại La lại cho thấy Lưu Cơ không chết mà phục vụ cho Lê Hoàn, sống đến tận đời vua Lý Thái Tổ.)
Tượng Trịnh Tú ở đền thờ xã Liên Sơn, Gia Viễn, Ninh Bình. (Ảnh từ Wikipedia).
Tất cả những sự việc trên đều xảy ra vào năm 979. Vậy là Đinh Bộ Lĩnh, Đinh Điền, Nguyễn Bặc, Trịnh Tú, Lưu Cơ, sinh cùng nơi, lớn lên cùng làng, trải qua những vui buồn của tuổi thơ, sát cánh bên nhau mỗi khi đánh trận giả thuở nhỏ cho đến khi khởi nghĩa thành công, cuối cùng lại chết cùng năm. Lịch sử có hùng tráng và bi thương.
Bàn về cuộc binh biến này, sử thần Ngô Sĩ Liên đã cho rằng, “việc khởi binh ấy không phải là làm loạn mà là một lòng phò tá họ Đinh, đánh Hoàn không được mà chết đấy là đúng chỗ”. Đồng thời ông cũng cho rằng “bề tôi trung nghĩa, làm không xong việc mà chết ấy là bề tôi tử tiết”.
Giới Nho sĩ và người dân cũng ca ngợi bốn ông. Có đến gần 200 đền đài miếu mạo ở Hà Nam Ninh thờ Nguyễn Bặc và Đinh Điền (nhiều hơn rất nhiều đền thờ của Lê Hoàn và Dương Vân Nga) và xem đây là những tấm gương trung liệt.
Ca ngợi công lao của các đại thần nhà Đinh, dân gian có thơ rằng:
Bặc, Điền, Cơ, Tú hiên ngang
Trịnh, Lưu sau lại Bãi Vàng hy sinh.
Hai người đi trước quang vinh
Hai người sau sán lung linh cõi bờ.
Điền quân sự tham mưu Ngoại Giáp,
Bặc đứng đầu đền đáp nghĩa ân,
Lưu Cơ độ hộ sức thần,
Trịnh Tú ứng đối xa gần mến danh.
Lê Hoàn ra tay diệt các đại thần chống lại mình, nhưng cũng rất có ý thức lấy đại cục làm trọng. Hiểu rằng giang sơn cần ổn định, ông đã không “nhổ cỏ tận gốc”, mà lại trọng dụng gia quyến của những vị đại thần này.
Ví dụ như, dù phải giết Thái úy Phạm Hạp nhưng em trai ông ta là Phạm Cự Lượng vẫn được Lê Hoàn tin dùng phong cho làm Đại tướng quân, rồi sau lên làm Thái úy, chỉ huy toàn bộ quân đội. Sau này khi quân Tống chuẩn bị đem quân sang xâm lược Đại Cồ Việt, chính Phạm Cự Lượng đã đề xuất nên để Lê Hoàn lên ngôi vua tập hợp lực lượng chống giặc, và được Hoàng thái hậu Dương Vân Nga đồng ý.
Con trai của Nguyễn Bặc là Nguyễn Đê được Lê Hoàn cử làm tướng, rồi phong cho làm Hữu Điện tiền chỉ huy sứ.
Tượng Lê Đại Hành ở Hoa Lư. (Ảnh từ Wikipedia).
Lê Hoàn cũng rất tin tưởng vào Phật Pháp, tất cả những việc lớn và quan trọng ông đều lắng nghe lời của các thiền sư nổi tiếng lúc đó là Vạn Hạnh, Khuông Việt, Đỗ Pháp Thuận. Việc không tận diệt gia quyến những người chống đối mình, ngược lại còn trọng dụng tài năng của họ, rất có thể là lời khuyên bảo của các vị thiền sư đối với Lê Hoàn. Và chính điều này đã giúp cho Đại Cồ Việt có được sự gắn kết, tạo nên sức mạnh chuẩn bị cho cuộc chiến chống lại quân Tống đang lăm le chuẩn bị tiến sang.
Có lẽ Lê Hoàn cũng không ngờ rằng việc không tận diệt mà trọng dụng chính những người trong gia đình của nhóm đại thần lại là việc có ảnh hưởng to lớn đến vận mệnh giang sơn xã tắc sau này.
Cụ thể, họ Nguyễn ở thôn Chi Ngại khẳng định rằng tổ tiên của Nguyễn Trãi chính là cụ tổ Nguyễn Bặc. Sau này họ Nguyễn từ thôn Chi Ngại chuyển đến Trại Ổi (thuộc làng Nhị Khê – Thường Tín, Hà Đông). Nguyễn Trãi chính là người đã dâng sách “Bình Ngô”, cùng hoạch định ra chiến lược đánh bại quân Minh, góp phần lập ra nền độc lập lâu dài cho dân tộc.
Nguyễn Trãi và Đại Cáo Bình Ngô. (Tranh qua thoibao.today).
Bên cạnh đó, “Lược sử họ Nguyễn tại Việt Nam” khẳng định Nguyễn Bặc là bậc tổ họ Nguyễn chính thống ở Việt Nam. Theo đó, Nguyễn Đê, con trai Nguyễn Bặc, di cư vào làng Gia Miêu, huyện Tống Sơn, Thanh Hóa và là tổ tiên của các đời chúa Nguyễn. Cũng theo sách “Nguyễn Phúc tộc thế phả” thì Nguyễn Bặc là thủy tổ của dòng họ Nguyễn Phúc, sau này là dòng Chúa Nguyễn ở Đàng Trong.
Thời đấy lãnh thổ Đại Việt chỉ kéo dài từ phía bắc đến Quảng Nam, các đời chúa Nguyễn và thậm chí là một số đời vua Nguyễn sau này, đã góp phần giúp lãnh thổ Đại Việt kéo dài đến tận vùng cực nam, rộng lớn gấp 1,7 lần so với ngày nay.
Lịch sử Trung Quốc có lịch sử 3.300 năm bắt đầu từ giữa nhà Thương, và chế độ quân chủ Trung Quốc có lịch sử hơn 4.000 năm. Trải qua nhiều thời kỳ, các quốc vương Trung Quốc có nhiều danh hiệu, cho đến khi Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Nguyên, “hoàng đế” đã trở thành tước hiệu chính của quốc vương nơi đây.
Thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp xã được quy định cụ thể tại Luật Đất đai 2024 và các quy định liên quan.
Chia sẻ
Một trong số năm người của gia đình ông Nguyễn Ngọc Luân đã bị ngạt khói trong vụ cháy nhà lúc rạng sáng tại TP Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng.
Chia sẻ
Một vụ hỏa hoạn nghiêm trọng vừa xảy ra tại tầng 4 của một căn nhà chuyên buôn bán sâm trên đường Hậu Giang, quận Tân Bình, TP.HCM. Lực lượng PCCC đang khẩn trương triển khai công tác dập lửa, thiệt hại ban đầu ước tính lớn.
Chia sẻ
Tài xế taxi ở Long An - anh Phạm Bình Tâm bất ngờ nhận được 240 triệu đồng do khách chuyển khoản nhầm, anh đã liên lạc rồi trả lại.
Chia sẻ
Ngay sau thất bại 0-4 trước ĐT Malaysia, không ít NHM Việt Nam đã kêu gọi VFF và HLV Kim Sang-sik tận dụng triệt để nguồn cầu thủ Việt kiều và nhập tịch để nâng tầm ĐT Việt Nam. Dưới đây là 3 cầu thủ Việt kiều có giá trị cao nhất trên thị trường chuyển nhượng lúc này.
Chia sẻ
Iran sẽ ngừng tấn công Israel nếu Tel Aviv ngừng gây hấn với Tehran, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi tuyên bố.
Chia sẻ
Lãi suất ngân hàng cao nhất hôm nay 15/6: Để được hưởng tối đa lãi suất, người dân có thể tham khảo tại một số nhà băng chi trả "sộp" mà không yêu cầu tiêu chuẩn về số tiền gửi.
Chia sẻ
Ca sĩ Lâm Hùng đã lên tiếng nói rõ lý do hủy show hát cùng cháu gái Nghệ sĩ Ưu tú Vũ Linh sau khi sự việc trở nên ồn ào.
Chia sẻ
Cơn bão số 1 gây mưa và ngập nặng, hàng loạt cửa hàng đóng cửa, bán lén lút tại Thủ đô… là 2 trong nhiều ảnh ấn tượng tuần do PV Dân Việt ghi lại.
Chia sẻ
Những năm từ 1969 đến 1976, đồng chí Trần Thành Lập đảm nhiệm các chức vụ Phó Chính ủy, rồi Chính ủy Đoàn 10. Dưới sự lãnh đạo, chỉ huy của Ban Chỉ huy và Chính ủy Trần Thành Lập, Đoàn 10 đặc công Rừng Sác chiến đấu rất kiên cường trên mặt trận sông nước.
Chia sẻ
Tại chợ trung tâm Đầm Dơi (thuộc khóm 4, thị trấn Đầm Dơi, huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau), nhiều ngày qua, các tiểu thương đồng loạt đóng cửa cơ sở vì lo ngại bị ngành chức năng kiểm tra hàng hóa mua bán đúng theo quy định.
Chia sẻ
Nhờ cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, các địa phương ở Bắc Kạn đã khơi dậy sức mạnh nội lực trong dân, đổi thay bộ mặt nông thôn, nâng cao chất lượng đời sống.
Chia sẻ
Tỉnh Trà Vinh đang đẩy mạnh phát triển du lịch nông thôn trên cơ sở phát huy tiềm năng, lợi thế về nông nghiệp, làng nghề, văn hóa và môi trường sinh thái của địa phương.
Chia sẻ
Chương trình tặng bò cái sinh sản cho hộ nghèo, cận nghèo tại xã Quang Trung (huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang) đang cho thấy những tín hiệu tích cực. Không chỉ mang lại sinh kế ổn định ban đầu cho người dân, mô hình còn tạo ra sự gắn kết cộng đồng và niềm tin vào tương lai thoát nghèo bền vững.
Chia sẻ
Sau hơn 3 năm thực hiện, Đề án 01-ĐA/TU của Tỉnh ủy Hòa Bình không chỉ là một văn bản chỉ đạo mà đã thực sự làm thay đổi tư duy và hành động của người nông dân trên đất Mường. Từ những mô hình nhỏ lẻ, manh mún, nông nghiệp Hòa Bình đang chuyển mình mạnh mẽ theo hướng kinh tế tuần hoàn, chuỗi giá trị và liên kết bền vững. Nhưng để "cú hích" ban đầu trở thành động lực phát triển dài hạn, bài toán về chất lượng, năng lực quản trị và chuyển đổi số đang được đặt ra cấp thiết.
Chia sẻ
UBND huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai vừa tổ chức Hội nghị tổng kết các Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG), giai đoạn 2021-2025 và công bố hoàn thành nghị quyết 50-NQ/TU, ngày 03/7/2024 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về hỗ trợ làm nhà cho hộ người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ; hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn tỉnh Lào Cai đến năm 2025.
Chia sẻ
Bỏ việc lương cao, anh Nguyễn Hà Giang (43 tuổi, ở Hà Đông, Hà Nội) đã biến toàn bộ diện tích sân thượng 100m² thành một nông trại nhỏ.
Chia sẻ
Minh Hằng gây ấn tượng với thân hình nóng bỏng khi thi đấu tại Giải Pickleball Báo Người Lao Động lần 1-2025, diễn ra tại CLB Pickleball THE 8386 (TP HCM).
Chia sẻ
Botafogo được đánh giá cao hơn Seattle Sounders ở lượt trận đầu tiên bảng B của FIFA Club World Cup 2025™ và họ phải dốc hết sức để giành chiến thắng nếu muốn duy trì tham vọng tiến xa.
Chia sẻ
"Năm Mười" gây thất vọng khi nhanh chóng rút khỏi rạp chiếu sau 2 tuần, doanh thu chỉ đạt 2,29 tỷ đồng. Liệu đây có phải dấu hiệu cho thấy phim kinh dị Việt đang dần hết thời?
Chia sẻ
Việc áp trần giá dầu mỏ của Nga đã khiến Mỹ và châu Âu đối lập nhau, Thượng nghị sĩ Alexei Pushkov viết trên kênh Telegram.
Chia sẻ
Hơn 22.000 hộ thoát nghèo, gần 32.000 lao động có việc làm, 1.279 hộ vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được vay vốn... là những “quả ngọt” từ dòng vốn tín dụng chính sách tại Lâm Đồng trong giai đoạn 2020-2025 đầy thách thức. Đằng sau những con số ấn tượng này là nỗ lực không ngừng của cả hệ thống Ngân hàng CSXH tỉnh Lâm Đồng.
Chia sẻ
Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành, chống ô nhiễm nhựa không chỉ là trách nhiệm của Chính phủ hay các tổ chức quốc tế, mà là hành động cần có của mọi cá nhân, cộng đồng và doanh nghiệp - vì một hành tinh xanh không rác thải nhựa và một Việt Nam phát triển bền vững trong kỷ nguyên xanh.
Chia sẻ
Trong tuần qua, nhiều gói thầu có giá trị lớn trên 100 tỷ đồng, tuy nhiên không thu hút được nhà thầu tham dự và đạt tỷ lệ tiết kiệm thấp.
Chia sẻ
Palmeiras vs Porto là trận đấu giữa hai đội có thực lực được đánh giá cân bằng nhau và khả năng họ chia điểm khi đối đầu trực tiếp rất dễ xảy ra.
Chia sẻ
Chia sẻ với PV báo Dân Việt, thầy Nguyễn Thanh Tùng đã có những tư vấn giúp học sinh ôn và thi môn Toán tốt nghiệp THPT năm 2025 đạt hiệu quả.
Chia sẻ
Báo cáo về công tác thực hiện phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền về lĩnh vực nông nghiệp và môi trường khi thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy cho biết, việc phân cấp, phân quyền nhằm bảo đảm rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, đồng thời cắt giảm tối đa các thủ tục không cần thiết, bãi bỏ các điều kiện đầu tư kinh doanh không còn phù hợp, loại bỏ khâu trung gian.
Chia sẻ
Ông Trần Văn Hận chạy xe máy trên tuyến lộ giao thông nông thôn ở ấp 8, xã Khánh Hội, huyện U Minh, tỉnh Cà Mau thì bất ngờ bị máy bay không người lái (drone) đang bay rải phân lúa gần đó lao trúng, chém nhiều nhát vào đầu, gây thương tích.
Chia sẻ
Iran đã trở nên quan trọng hơn nhiều đối với Mỹ so với Ukraine và Kiev nên chuẩn bị cho việc mất đi sự ủng hộ từ Washington, ý kiến này được nhà phân tích quân sự và chính trị Mark Sleboda bày tỏ trên kênh YouTube Dialogue Works.
Chia sẻ
Bệnh đậu mùa nghe có vẻ xa lạ với xã hội ngày nay, nhưng nó được xem là bệnh "nan y", "vô phương cứu chữa" vào thời xưa. Nhưng hoàng đế Khang Hi đã cố gắng để tìm ra cách chữa căn bệnh này.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Trần Hưng 
