Hàu răng cưa (tên khoa học là Hyotissa hyotis (Linnaeus, 1758) là loài động vật nhuyễn thể thuộc lớp thân mềm 2 mảnh vỏ. 

Loài hàu có kích thước cơ thể rất lớn, thịt giàu chất dinh dưỡng, trong đó hàm lượng protein trong cơ thịt chiếm tỉ lệ 67,8% - 89,6%.

Ở tỉnh Quảng Trị, loài hàu răng cưa được ghi nhận phân bố tại khu vực đảo Cồn Cỏ và khu vực rạn biển cách bờ khoảng 2 hải lý thuộc xã Vĩnh Thái, huyện Vĩnh Linh.

Sở dĩ gọi hàu răng cưa khổng lồ là bởi miệng của chúng tựa răng cưa, mỗi con hàu có thể nặng trên 3 kg, vòng đời sinh trưởng lên đến hàng chục năm. 

Hàu răng cưa hiện đang là thực phẩm được nhiều người ưa chuộng, một món ăn không thể thiếu của du khách khi đến đảo tiền tiêu Cồn Cỏ.

Hàu răng cưa khổng lồ bắt ở đảo Cồn Cỏ của tỉnh Quảng Trị.

Tại đảo Cồn Cỏ, mùa vụ khai thác hàu răng cưa từ tháng 3 - 9 hàng năm. Hàu răng cưa thường được khai thác bằng tay hoặc sử dụng các công cụ như búa nhỏ, xà beng, dao lặn. 

Hàu được khai thác chủ yếu để phục vụ nhu cầu ẩm thực tại đảo Cồn Cỏ, một số nhỏ được vận chuyển vào đất liền tiêu thụ theo hình thức làm quà tặng.

Cận cảnh loài hàu răng cưa ở vùng biển đảo Cồn Cỏ, tỉnh Quảng Trị.

Từ năm 2017 đến nay, hàu răng cưa ở đảo Cồn Cỏ và khu vực lân cận được khai thác nhiều để phục vụ khách du lịch đến đảo. 

Hiện tại, mỗi con hàu răng cưa được ngư dân khai thác bán cho các nhà hàng trên đảo với giá dao động từ 25.000 - 45.000 đồng/hàu sống. 

Sau khi chế biến, các nhà hàng bán cho du khách với giá 70.000 -100.000 đồng/con. Hàu răng cưa có thể chế biến thành nhiều món ngon như nướng, hấp, nấu cháo...

Mới đây, thạc sĩ Trần Khương Cảnh, Phó Giám đốc Ban Quản lý Khu Bảo tồn biển đảo (BTBĐ) Cồn Cỏ, và các cộng sự đã thực hiện chuyên đề nghiên cứu, đánh giá hiện trạng khai thác và phân bố của hàu răng cưa tại Khu BTBĐ Cồn Cỏ. 

Kết quả nghiên cứu ghi nhận mật độ hàu răng cưa phân bố ở vùng biển này khá cao, trung bình đạt 0,13 cá thể/m2, số lượng cá thể có xu hướng tăng theo độ sâu. 

Ước tính trữ lượng hàu răng cưa có kích thước vỏ dài từ 5cm trở lên phân bố trong các phân khu chức năng của Khu BTBĐ Cồn Cỏ tại thời điểm tháng 7-2023 là khoảng 5 triệu con.

Trọng lượng khủng của một con hàu răng cưa ở vùng biển đảo Cồn Cỏ, tỉnh Quảng Trị.

Hiện nay, nhu cầu tiêu thụ hàu răng cưa ngày càng cao gây sức ép khai thác loài này ở Khu BTBĐ Cồn Cỏ ngày càng lớn. 

Việc xây dựng giải pháp quản lý, khai thác bền vững hàu răng cưa ở khu vực này là vấn đề cấp thiết.

Tàu du lịch đưa khách ra đảo Cồn Cỏ, tỉnh Quảng Trị.

Khu BTBĐ Cồn Cỏ được đánh giá là một trong những vùng có đa dạng sinh học cao. Đến nay, các nghiên cứu đã ghi nhận được 954 loài sinh vật biển, trong đó có 133 loài thực vật phù du, 97 loài động vật phù du, 136 loài san hô, 182 loài cá rạn san hô, 302 loài động vật đáy, 96 loài rong biển, 1 loài cỏ biển và 6 loài thực vật ngập mặn.

×