Trong vụ án tại Tập đoàn Phúc Sơn, Chủ tịch doanh nghiệp này là Nguyễn Văn Hậu (tức Hậu "Pháo") bị cáo buộc 3 tội danh gồm đưa hối lộ cho 9 quan chức 132 tỷ đồng; vi phạm đấu thầu gây thiệt hại 459 tỷ đồng và vi phạm kế toán gây thiệt hại 504 tỷ đồng.

Cơ quan điều tra đánh giá, vụ án là điển hình cho việc nhà thầu thi công (tức Tập đoàn Phúc Sơn) cấu kết, thông đồng, móc ngoặc với chủ đầu tư các dự án để được tiết lộ, cung cấp thông tin, dự toán gói thầu để được trúng thầu với giá rất cao.

Các quan chức vướng lao lý trong vụ án Phúc Sơn. Đồ họa: Việt Anh.

Số tiền chênh lệch, Hậu "pháo" ăn chia với đại diện chủ đầu tư – gồm lãnh đạo các tỉnh và thậm chí, bị can này còn chủ động đưa hối lộ hoặc chi hàng tỷ đồng cho "người nhà lãnh đạo cấp trên".

Như khi tài trợ dự án hạ tầng nông thôn, an sinh xã hội tại huyện Mang Thít (Vĩnh Long), Nguyễn Văn Hậu yêu cầu: "Không thanh quyết toán; không công bố danh tính Hậu". Ông ta do vậy thống nhất với Huyện ủy Mang Thít chọn Đặng Trung Hoành làm đầu mối thực hiện việc nhận tiền của Hậu rồi chi cho các công trình trên địa bàn.

Bị can Hoành khai, anh ta là Bí thư Huyện đoàn, được chọn làm đầu mối nhận tiền vì bản thân có quan hệ với "lãnh đạo cấp trên". Hoành lợi dụng việc được cầm tiền của Hậu để chi cho an sinh xã hội, các công việc chung của chính quyền Huyện để hưởng lợi 700 triệu đồng.

Ngoài ra, Nguyễn Văn Hậu còn nhờ Hoành cầm 8,5 tỷ đồng đia mua đất cho "người nhà lãnh đạo cấp trên" và qua đây, Hoành được bên bán chi 110 triệu đồng hoa hồng.

Trong vụ việc trên, kết luận điều tra không thể hiện Nguyễn Văn Hậu chi hàng chục tỷ đồng cho huyện Mang Thít và Đặng Trung Hoành để thu lợi gì cho bản thân hay không nhưng ở những nơi khác, Nguyễn Văn Hậu chi tiền đều thu về những dự án "khủng".

Như tại Quảng Ngãi, Hậu "Pháo" khi muốn vào gói thầu xây dựng tại đây đã đồng ý trích lại 5% giá trị hợp đồng theo đề nghị của Đặng Văn Minh, cựu Giám đốc Sở Giao thông Vận tải, sau là Chủ tịch UBND tỉnh. Hậu còn gặp bị can Cao Khoa, khi đó là Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi, biếu 20.000 USD để thêm phần chắc chắn.

Kết quả, tập đoàn Phúc Sơn trúng 2 gói thầu tại Quảng Ngãi nhưng không thi công mà bán lại cho đơn vị khác thực hiện. Như vậy, thông qua việc thông thầu rồi bán lại dự án, Phúc Sơn ở giữa ăn tiền chênh lệch vật tư, tiền trích % giá trị hợp đồng, tổng số khoảng 100 tỷ đồng. Số tiền này được Nguyễn Văn Hậu trích lại , hối lộ các quan chức Quảng Ngãi tổng số 22,6 tỷ đồng và 240.000 USD.

Việc đưa hối lộ của Nguyễn Văn Hậu xảy ra thường xuyên t ở Vĩnh Phúc – quê hương ông ta và một trong số người nhận là cựu Bí thư Tỉnh ủy Hoàng Thị Thúy Lan với 3 lần, tổng số 1 triệu USD cùng 25 tỷ đồng.

Có 2 lần, Hậu chủ động đưa tiền cho bà Lan nhằm xin dự án. Như tháng 6/2017, bà Lan gợi ý nên Hậu hiểu phải chi 300 – 500 triệu đồng/ha cho lãnh đạo nếu muốn xin được dự án Chợ Đầu mối (188ha). Ông ta do vậy chuẩn bị 20 tỷ đồng, bảo lái xe gặp Chánh văn phòng Tỉnh ủy, nói "chuyển tài liệu cho chị Lan".

Hoặc năm 2022, Hậu trao đổi với bà Lan muốn: "Làm thay chỗ anh Tuấn, dự án Nhà ở Tuấn Đạt vì anh ấy không muốn làm nữa". Lần này, "tài liệu" gửi Bí thư Tỉnh ủy là 10 tỷ đồng.

Lần khác, Hậu đưa 1 triệu USD cho bà Lan và không cần lý do. Việc xảy ra tháng 3/2021, nữ Bí thư gọi ông ta đến, nói: "Chị có việc, chuẩn bị ngay cho chị 1 triệu USD và giơ ngón tay trỏ của bàn tay phải lên". Chiều cùng ngày, số tiền được Hậu mang đến nhà riêng cho bà Lan.

Tổng số theo Hậu khai là 30 tỷ đồng cùng 1 triệu USD. Tuy nhiên, bị can Hoàng Thị Thúy Lan có lời khai khác, khẳng định chỉ nhận từ Hậu "pháo" tổng số 10 tỷ đồng và 500.000 USD trong cả 3 lần. Cơ quan điều tra cho thực nghiệm việc đưa tiền và cáo buộc cựu Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc đã nhận 25 tỷ đồng cùng 1 triệu USD.

Tại Phú Thọ, Nguyễn Văn Hậu đưa tiền cho các cựu Bí thư Tỉnh ủy Ngô Đức Vượng và Nguyễn Doãn Khánh nhưng không có thỏa thuận trước hoặc đòi hỏi. Sự việc bắt đầu năm 2009, khi hai lãnh đạo này (ông Khánh lúc đó là Chủ tịch UBND tỉnh) đồng ý cho Tập đoàn Phúc Sơn được tham gia thi công các gói thầu tại Khu di tích lịch sử Đền Hùng, tổng trị giá 265 tỷ đồng.

Tập đoàn Phúc Sơn sau đó cấu kết với một số cán bộ tỉnh Phú Thọ để vi phạm đấu thầu rồi được trúng thầu. Tuy nhiên, doanh nghiệp này không thi công mà bán lại cho các công ty khác, yêu cầu họ trích lại hơn 17,4 tỷ đồng tiền "phần trăm khối lượng".

Ngoài ra, Hậu "Pháo" còn yêu cầu các đơn vị cung cấp vật liệu cắt lại hơn 16 tỷ đồng tiền chênh lệch vật tư. Qua đó, Tập đoàn Phúc Sơn và Nguyễn Văn Hậu hưởng lợi bất chính hơn 33,5 tỷ đồng.

Sau dự án trên, Hậu còn gặp ông Nguyễn Doãn Khánh, xin được thực hiện Dự án Hệ thống cấp nước và Phòng cháy, chữa cháy rừng tại Khu di tích Đền Hùng. Ông Khánh đồng ý nên chỉ đạo cấp dưới tạo điều kiện cho Phúc Sơn trúng thầu, giá hơn 97 tỷ đồng.

Cũng như lần trước, Tập đoàn Phúc Sơn giao gói thầu này cho công ty khác thi công, yêu cầu cắt lại 21 tỷ đồng tiền phần trăm khối lượng; đơn vị cung cấp vật liệu xây dựng trích 132 triệu tiền chênh lệch vật tư.

Kết luận điều tra cáo buộc, ông Ngô Đức Vượng và ông Nguyễn Doãn Khánh tuy không thỏa thuận trước việc nhận tiền với Hậu, nhưng lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao để tác động, chỉ đạo tạo điều kiện cho Tập đoàn Phúc Sơn được trúng thầu thi công các gói thầu bằng hình thức chỉ định thầu.

Đổi lại, vào các dịp lễ Tết năm 2009 và 2010, Nguyễn Văn Hậu 4 lần đến phòng làm việc của ông Ngô Đức Vượng biếu quà, tổng số tiền 500 triệu đồng. Với ông Nguyễn Doãn Khánh, điều tra xác định vào các dịp lễ Tết từ 2009-2012, vị này được Hậu "Pháo" đến phòng làm việc, biếu quà tổng số 1,5 tỷ.

Ngoài cách hành vi đưa hối lộ và vi phạm đấu thầu nêu trên, Tập đoàn Phúc Sơn của Nguyễn Văn Hậu còn có hành vi bán hơn 1.300 lô đất tại 4 dự án khác nhau nhưng để ngoài sổ sách kế toán, không khai báo dẫn tới thiệt hại 505 tỷ đồng tiền thuế GTGT và thuế thu nhập doanh nghiệp.

×