Câu chuyện về chùa Ông

Tọa lạc dưới chân núi Chùa, bên tả sông Mã (thị trấn Hồi Xuân, huyện Quan Hóa), nhìn sang bên kia sông Mã là động Bà Chúa Thượng ngàn. Xung quanh sự ra đời và tồn tại của thắng cảnh chùa Ông có nhiều truyền thuyết của đồng bào Thái.

Chùa Ông (tên chữ là Thiên Sơn Tự), chùa có diện tích khoảng 5.000 m2. Năm 2011, chùa được trùng tu, tôn tạo theo lối kiến trúc chùa truyền thống, ngôi chính điện thờ Phật được làm bằng gỗ. Ngôi chùa chính diện có 3 gian, 2 chái, dài 12,5 mét, rộng 5,6 mét, hiên rộng 1,8 mét, mái lợp ngói mũi hài.

Bên cạnh đó, bao quanh ngôi chùa gồm: Ngôi Chính điện thờ Phật, nhà thờ Mẫu, nhà thờ gia tiên, gác chuông, giảng đường và nhà khách.

Tương truyền, sau khi Lê Lợi lên ngôi năm 1428, nhà vua phong cho Ngài Lò Khằm Ban chức Thượng tướng Thống lĩnh quân cùng ông Tiến sĩ Chương Nghè và quan Tư Mã giao cai quản trấn giữ vùng biên ải phía Tây của đất nước.

Tại cửa sông Lò, sau khi dựng trại nghỉ ngơi, đêm đó Ngài có một giấc mơ kỳ lạ "Ngài đang đến một máng nước để tắm, máng nước to, nước trắng xóa cả một vùng gò sau làng, ngài đang tắm thì bỗng có một con rắn to quấn chặt thân ngài, ngài la hét vẫy vùng…".

Khi thức giấc, ngài kể lại cho quân lính cùng các quan nghe, sau đó lên đỉnh Múng Mường xem thế đất và phong thủy và chọn Mường Ca Da xây dựng thái ấp, doanh trại, cùng nhân dân khai khẩn đất hoang, làng mạc trù phú.

Bởi sau một đêm đang nghĩ cách đánh tan quân Minh tại hang Phi, Đức Ông đến báo mộng và bày ngài cách đánh giặc. Sau đó, ngài cho dựng mới ngôi đền bằng gỗ mang phong cách dân tộc Lào, gọi tên là Sân Ca Da (tức chùa Ông ngày nay).

Bí ẩn khối đá thiêng hình người tại chùa Ông

Chùa Ông, động Bà từ bao đời nay luôn gắn liền trong tiềm thức của người dân Mường Ca Da với câu chuyện tình yêu thủy chung, hóa đá của đôi vợ chồng (chồng người Việt, vợ là con vua nước Lào), cảm phục câu chuyện tình đầy bi thương, sắt son đó, người dân đã lập đền thờ.

Câu chuyện kể rằng "Ngày xưa có một chàng trai tên Cả Cò, thường mang các vật dụng săn bắt đến các buôn làng vùng thượng nguồn sông Mã và vùng mường Luông của nước Lào để buôn bán…Tại đây, chàng trai được mọi người vô cùng yêu mến, nhất là Xao La-con gái út của Vua Lào.

Sau thời gian tìm hiểu, hẹn hò, hai người được nhà vua đồng ý kết duyên vợ chồng, nhưng chàng trai phải ở rể. Cuộc sống của đôi vợ chồng trẻ đang hạnh phúc viên mãn thì Cả Cò nghe tin cha ốm nặng nên chàng đành xin vua Lào về thăm cha.

Thời gian trôi mau, khi bệnh tình của cha đã thuyên giảm, lại hay tin vợ con ngày đêm mong ngóng, xuống núi tìm mình, lòng chàng như lửa đốt nên quyết định đi đón vợ con.

Nhiều ngày vượt núi, băng rừng, cuối cùng chàng trai cũng đến được vùng đất Mường Ca Da (huyện Quan Hóa bây giờ), bất ngờ gặp cơn lũ dữ, nước dâng cao không sang sông được.

Cùng lúc ấy, hai mẹ con nàng Xao La vừa xuống đến bờ tả sông Mã thì nước sông chảy siết, không sang được, đành ở lại hang Pha Múng Mường. Hai vợ chồng cùng đứa con thơ ở giữa hai bờ sông gọi tên nhau trong tuyệt vọng.

Cứ thế, họ đứng vậy chờ nhau, ngày này qua tháng khác, trải qua trăng khuyết, núi mòn họ vẫn đứng đợi nhau cho đến khi hóa thành tượng Ông, tượng Bà. Tượng Ông đứng một mình đơn côi, dõi mắt nhìn hướng về nàng Xao La và đứa con thơ. Tượng Bà phía sau địu con mỏi mắt ngóng đợi chồng.

Cảm phục tình yêu chung thủy, sắt son của đôi vợ chồng trẻ, người dân nơi đây đã lập đền thờ. Đặc biệt, hai di tích này thường là nơi lui tới của du khách thập phương, cầu mong Ông và Bà phù hộ độ trì, giúp đỡ trong cuộc sống… 

Cũng từ đó, tục thờ đá luôn nằm trong tâm thức của đồng bào dân tộc nơi đây. Ngoài chùa Ông, động Bà, du khách đến với vùng đất Mường Ca Da còn được đắm chìm với nhiều truyền thuyết hấp dẫn, phong tục tập quán lâu đời của đồng bào Thái nơi thượng du xứ Thanh…

×