Đăng nhập/ Đăng ký
| 
Bình luận
0
Tháng 6 năm Bính Ngọ (1786), chủ tướng Tây sơn là Nguyễn Huệ đem quân ra Bắc diệt nhà Trịnh. Ngày 26 tháng này, Nguyễn Huệ vào bệ kiến vua Lê Hiển Tông.
Nhà vua tiếp đãi ân cần trọng thị, vài ngày sau, ngài thiết lễ đại trào ở điện Kính Thiên chính thức đón tiếp vị tướng Tây sơn giúp triều Lê đánh đổ nhà chúa lộng quyền, biến các vua Lê chỉ là bù nhìn.
Hôm sau, vua ban chiếu phong Nguyễn Huệ làm Nguyên soái, Phù chính dực vận Uy quốc công. Nguyễn Huệ rất bất bình cái chức tước hão trên. Nhưng nhờ mỹ nhân kế của mưu sĩ Nguyễn Hữu Chỉnh nên Nguyễn Huệ rất vui lòng cưới cô công chúa cưng mới 16 tuổi, tài sắc bậc nhất trong số công chúa chưa chồng của vua Lê Hiển Tông.
Nguyễn Huệ không chỉ say mê sắc đẹp, đạo hạnh của công chúa Lê Ngọc Hân mà rất trọng thị tài năng của nàng về văn chương, nhạc họa, những hiểu biết về thời cuộc, về tình hình Bắc Hà mà ông cần nắm vững.
Năm 1789, đánh tan quân xâm lược nhà Thanh, chủ tướng Tôn Sĩ Nghị phải bỏ cả ấn tín trốn về Bắc quốc, Nguyễn Huệ lên ngôi hoàng đế, lấy niên hiệu là Quang Trung, phong bà vợ họ Phạm người cùng ấp Quy Nhơn, chị cùng mẹ khác cha của Thượng thư Bùi Văn Nhất và Thái sư Bùi Đắc Tuyên làm chính cung hoàng hậu.
Bà có 3 con trai, Nguyễn Quang Toản được phong Thái tử, sau nối ngôi, tức hoàng đế Cảnh Thịnh, 2 hoàng tử em ruột Quang Toản là Quang Thùy và Quang Bàn đều được phong chức tước cao. Công chúa Ngọc Hân được phong Bắc cung hoàng hậu.
Bắc cung Hoàng hậu nhà Tây Sơn tức công chúa Lê Ngọc Hân sinh cho vua Quang Trung 2 con là Nguyễn Văn Đức và Nguyễn Thị Ngọc.
Đền Ghềnh thờ công chúa Lê Ngọc Hân (Bắc cung Hoàng hậu nhà Tây Sơn) có tên chữ là “Thiên Quang linh từ”, ở ngay mép sông Hồng, gần cầu Chương Dương, trước thuộc thôn Ái Mộ, xã Bồ Đề, huyện Gia Lâm, nay thuộc tổ 2, phường Bồ Đề, quận Long Biên, Hà Nội.
Tuy nhiên, cái chết của bà và 2 người con nhỏ, còn nhiều nghi vấn. Trước kia có một số nhà nghiên cứu cho rằng vua Gia Long sát hại 3 mẹ con Bắc cung Hoàng hậu triều Tây Sơn Lê Ngọc Hân.
Nhưng giáo sư Trần Quốc Vượng phủ nhận hoàn toàn thuyết nà: tại Hội thảo khoa học về nhà Nguyễn tháng 8 - 1996 tại thành phố Hồ Chí Minh, giáo sư căn cứ vào sách Đi tìm lăng mộ Quang Trung của Nguyễn Bắc Xuân, thơ văn Phan Huy ích, Gia phả họ Nguyễn Chiêu nghi Nguyễn Thị Huyền…để khẳng định: sau khi vua Quang Trung mất (1792), để tránh sự kỳ thị của phe Thái sư Bùi Đắc Tuyên, Bắc cung Hoàng hậu Lê Ngọc Hân đã ra ở chùa Tiên gần lăng mộ Quang Trung.
Công chúa Lê Ngọc Hân qua đời năm 1799, hai con bà mất năm 1801. Gia phả còn cho biết, Chiêu nghi Nguyễn Thị Huyền, thông qua con gái thứ Lê Ngọc Bình, trước lấy vua Nguyễn Quang Toản triều Tây Sơn; khi Nguyễn Ánh (Gia Long) hạ thành Phú Xuân say mê sắc đẹp công chúa đã lấy làm vợ, xin di táng mộ công chúa Ngọc Hân và 2 con về quê Phù Ninh an táng và xây mộ phần.
Vua Gia Long đồng ý. Mãi đến thời Thiệu Trị (1840 - 1847), có tên cường hào tranh giành ngôi thứ với họ Nguyễn đem tố cáo với quan trên nên ngôi “mả ngụy” Ngọc Hân bị đào lên quẳng xuống sông Hòng, rồi dạt vào làng Ghềnh, huyện Gia Lâm. Dân làng vớt lên mai táng, lại lập đền thờ. Tương truyền rất thiêng.
Quỳnh Cư - Đỗ Đức Hùng đồng tác giả sách Các triều đại Việt Nam(tái bản lần thứ 8, Nxb Thanh niên, 2005), Nguyễn Quang Toản lên nối ngôi, họ ngoại chuyên quyền, nội bộ triều Tây sơn lục dục rồi mất. Công chúa Ngọc Hân và 2 con phải đổi tính danh sống lẫn với dân chúng ở Quảng Nam.
Không lâu sau, bị phát hiện và bị bắt, Ngọc Hân uống thuốc độc quyên sinh, 2 con bị thắt cổ chết, đó là năm Kỷ Mùi (1799) khi bà mới 29 tuổi…
Được tin…. Chiêu nghi Nguyễn Thị Huyền thuê người vào Quảng Nam lấy trộm được xác 2 con và 2 cháu ngoại đem về mai táng tại làng, rồi dựng miếu thờ.
Gần 50 năm sau, dưới thời Thiệu Trị miếu bị đổ nát. Một ông tú người làng Nành nhớ công ơn Chiêu nghi họ Nguyễn đó quyên tiền tu sửa ngôi miếu. Không ngờ có tên phó tổng cùng làng vốn thù riêng với ông tú đã cất công vào Huế tâu vua về việc thờ “ngụy Huệ”.
Chùa Kim Tiên ở Huế xưa là phủ của công chúa Lê Ngọc Hân – Bắc cung Hoàng hậu nhà Tây Sơn.
Triều đình Huế liền hạ lệnh triệt phá ngôi miếu, quật 3 ngôi mộ, vứt hài cốt xuống sông. Ông tú kia bị trọng tội, Tổng đốc Bắc Ninh Nguyễn Đăng Giai cũng bị giáng chức. Phần chú thích về năm mất của công chúa Ngọc Hân, hai soạn giả có dẫn Quốc sử di biêncủa Phan Thúc Trực (1): Lê Ngọc Hân mất năm Giáp Tý (1804) tại quê mẹ làng Phù Ninh.
Nguyễn Q. Thắng - Nguyễn Bá Thế trong Từ điển nhân vật Việt Nam cũng cho rằng công chúa Ngọc Hân mất năm 1799, được vua Nguyễn Quang Toản nhà Tây Sơn “truy tôn miếu hiệu là Như ý trang thận trinh nhất Võ hoàng hậu”.
Chúng tôi đối chiếu với Quốc sử di biên thấy, Phan Thúc Trực chép khác:
“Năm Bính Dần (1806) tháng 5: Công chúa nhà cựu Lê là Ngọc Hân tạ thế - Nguyên năm Bính Ngọc (1786) niên hiệu Cảnh Hưng, vua Lê gả công chúa Ngọc Hân cho Nguyễn Huệ. Đến khi nhà Tây Sơn mất, công chúa lui về ở quê mẹ là làng Phù Ninh. Tại đây, công chúa từ trần. Kẻ hàng thần nhận chức quan tại huyện Đông Ngàn xin làm tang lễ cho cố công chúa, nhà vua chấp thuận. Dân làng Phù Ninh làm từ đường thờ cố công chúa”.
Như vậy, công chúa Ngọc Hân mất năm 1806, chứ không phải 1799 như cố giáo sư Trần Quốc Vượng và Quỳnh Cư - Nguyễn Đức Hùng ghi công chúa mất tại quê mẹ, chứ không phải ở Phù Xuân hay Quảng Nam.
Còn việc tổng đốc Nguyễn Đăng Giai bị giáng chức do trong hạt mình có “mả ngụy” Tây Sơn cũng không phù hợp với truyện Nguyễn Đăng Giai trong Đại Nam liệt truyện,quyển 13, mục thứ III.
Ông là con cả công thần Nguyễn Đăng Tuân, năm 1820 đỗ cử nhân làm quan trong triều ngoài trấn: Thanh Hóa, Ninh Bình, Bắc Ninh, năm 1840 làm quyền tổng đốc Ninh Thái. Năm 1848, thăng Hiệp biện Đại học sỹ về kinh giữ chức Thượng thư Bộ Hình.
Suốt thời gian Thiệu Trị, Nguyễn Đăng Giai không hề bị kỷ luật, trái lại năm 1844, vua cho ông thực thụ chức tổng đốc Sơn Hưng Tuyên.
Vua Thiệu Trị tặng thêm một cấp trác dị và các hạng kim tiền, nhẫn ngọc, lại cho một tập thơ vua sáng tác có đóng bìa vàng, hộp gấm để làm gia bảo. Các soạn giả liệt truyện ca ngợi công lao, tài cán, đức độ Nguyễn Đăng Giai hết lời, chỉ chê ôgn là nhà nho mà mê đạo Phật dựg chùa lớn Báo Ân (2) ở Hà Nội, phí nhiều của cải, mê hoặc lòng người.
Tóm lại, về ngày mất, nơi mất, lý do mất của công chúa Ngọc Hân còn tồn nghi, nhưng đóng góp cho nền văn học dân tộc của bà thì giới nghiên cứu đều đánh giá cao tác phẩm Ai tư vãnvì bà là nhân chứng lịch sử có điều kiện trực tiếp chứng kiến diễn tiến lịch sử từ khi Nguyễn Huệ đem quân ra Bắc, đại phá quân Thanh, 6 năm ở ngôi hoàng đế, nhất là tài năng đức độ, vị anh hùng dân tộc.
1/ Phan Thúc Trực (1808 - 1852), người huyện Yên Thành, Nghệ An, ông, cụ, cố nội đều đỗ cử nhân triều Lê, ông đỗ Đình Nguyên Thám hoa năm Thiệu Trị thứ 7 (1847) làm quan ở Viện Hàn lâm, Viện tập hiền sung chức Kinh diên khởi cư chú. Năm Tự Đức thứ 4 (1851), vâng lệnh ra Bắc sưu tầm sách cũ còn sót lại. Năm 1852, trên đường về kinh mắc bệnh qua đời, được truy tặng Hàm thị Độc học sĩ. Như vậy, ôgn chuyên làm việc ở Viện Nghiên cứu, có điều kiện tiếp xúc với sử, sách của triều đình lại làm quan suốt thời Thiệu Trị liên quan đến công chúa Ngọc Hân.
2/ Chùa Báo Ân, nay chỉ còn một tháp nhỏ ở Hòa Phong bên bờ Hồ Gươm.
Tài liệu tham khảo:
1/ Phan Thúc Trực , Quốc sử di biên, tập Thượng, Hồng Liên Lê Xuân Giáo dịch, Phủ Quốc vụ khanh đặc trách văn hóa xuất bản, Sài Gòn, 1973.
2/ Quốc sử quán triều Nguyễn Đại Nam chính biên liệt truyện,Bản dịch T3, Viện Sử học, Nxb Thuận Hóa, 1993.
3/ Dương Quảng Hàm, Việt Nam văn học sử yếu và Việt Nam thi văn hợp tuyển, Trung tâm học liệu, Bộ Giáo dục, Sài Gòn 1973.
4/ Phan Huy Ích , Dụ am ngâm lục, Bản dịch của Ban Hán Nôm. UBKHXH, H. 1978.
5/ Hoa Bằng - Hoàng Thúc Trâm, Quang Trung - Anh.
Khi đèn sân khấu giữa nhà hàng bật lên, tôi kinh ngạc khi thấy bạn trai mình trong bộ đồ lấp lánh.
Chia sẻ
Mặc dù có những món nguyên liệu rất đơn giản nhưng quá trình chế biến lại cực kỳ công phu, đặc biệt là món thứ 8. Đây là món ăn mà Từ Hi Thái hậu muốn ăn thịt theo một cách đặc biệt, vì thế các đầu bếp trong triều đình đã phải vắt óc suy nghĩ...
Chia sẻ
Những người sinh vào 3 tháng Âm lịch này mang trong mình sự kiên trì và ý chí mạnh mẽ. Dù gặp không ít thử thách, họ luôn vươn lên bằng chính sức mình.
Chia sẻ
Dù là người tài giỏi có thừa, rất được Lưu Bị trọng dụng, nhưng vị tướng của Thục Hán này lại không được nhắc đến trong Tam Quốc Diễn Nghĩa, các sử gia cũng không nói về ông. Lý do là gì?
Chia sẻ
Trước một ĐT bóng chuyền nữ Ấn Độ bị đánh giá thấp nhất tại bảng A AVC Nations Cup 2025, ĐT bóng chuyền nữ Việt Nam đã dễ dàng giành chiến thắng với tỷ số 3-0 (25-19, 25-7, 25-8) dù chỉ tung ra đội hình 2.
Chia sẻ
UBND huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai vừa có thông tin chính thức về việc hàng trăm giáo viên bị loại khỏi danh sách bình xét thi đua do không nộp đầy đủ các loại quỹ từ thiện.
Chia sẻ
Nga đã cố gắng kiểm soát được thành phố Pokrovsk từ mùa hè năm 2024, nhưng đến nay vẫn thất bại do lực lượng Ukraine phòng thủ hiệu quả. Dù vậy, Moscow vẫn đặt mục tiêu kiểm soát toàn bộ vùng Donetsk trong năm 2025.
Chia sẻ
Tối 11/6, mưa lớn kéo dài trên diện rộng khiến nhiều tuyến phố tại Đà Nẵng bị ngập cục bộ, ảnh hưởng đến việc đi lại và sinh hoạt của người dân.
Chia sẻ
Hồng Yêu với thể hình và sức càn lướt vượt trội đã "quần nát" tuyến giữa Timor Leste, qua đó giúp U19 nữ Việt Nam đánh bại đối thủ đến 6-0.
Chia sẻ
Được ví như “gà đẻ trứng vàng”, shophouse Thương phố Đại lộ tại Vinhomes Wonder City (Đan Phượng, Hà Nội) đang thu hút mạnh mẽ giới đầu tư nhờ khả năng tạo dòng tiền lớn, tỷ suất sinh lời ổn định và tiềm năng tăng giá rõ rệt theo thời gian.
Chia sẻ
Ngày 11/06/2025, Vietnam Report chính thức công bố Top 10 Công ty Bảo hiểm uy tín năm 2025, trong đó, Bảo hiểm Agribank tiếp tục được vinh danh là một trong những doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ uy tín nhất, khẳng định vị thế bền vững trên thị trường sau nhiều năm nỗ lực không ngừng.
Chia sẻ
Giải marathon quốc tế Hậu Giang lần thứ VI - năm 2025 diễn ra từ ngày 5-6/7 với hơn 10.000 người tham dự là cơ hội quảng bá Hậu Giang đến bạn bè quốc tế.
Chia sẻ
Trung vệ Việt kiều giá 2,5 triệu euro khoác áo ĐT Việt Nam?; Ấn định ngày bốc thăm chia bảng vòng loại thứ 4 World Cup 2026 khu vực châu Á; Gyokeres sẵn sàng đình công để ra đi; Zirkzee và De Ligt đi nghỉ Hè cùng nhau; Man City chiêu mộ Reijnders.
Chia sẻ
Cựu giám đốc CIA John Brennan trong podcast The World tuần này đã chia sẻ với hai người dẫn chương trình Yalda Hakim và Richard Engel đánh giá của ông về chiến lược của Tổng thống Mỹ tại Ukraine, cũng như cuộc tấn công bằng UAV chưa từng thấy của Kiev nhằm vào Nga mới đây.
Chia sẻ
Ông Bùi Duy Đông, Bí thư Huyện ủy Đô Lương được tiếp nhận về công tác tại cơ quan Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, bổ nhiệm là Vụ trưởng, Thư ký Uỷ viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến.
Chia sẻ
Hai nam thanh niên ở xã Dliê Yang (huyện Ea H’leo, Đắk Lắk) được phát hiện tử vong ven đường, nghi do tai nạn giao thông.
Chia sẻ
Lực lượng Công an tỉnh Lai Châu vừa triệt phá thành công chuyên án ma túy lớn, bắt quả tang một đối tượng đang vận chuyển 8 bánh ma túy đi tiêu thụ.
Chia sẻ
Bị can La Mai Đình Hòa - nguyên Trưởng phòng bồi thường thuộc Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố Tam Kỳ và Trần Đăng Hùng - nguyên cán bộ Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố Tam Kỳ bị khởi tố về tội “Vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất”.
Chia sẻ
Quyền Hiệu trưởng của Trường Đại học Luật (Đại học Quốc gia Hà Nội) - PGS.TS Trịnh Việt Tiến - có quá trình đào tạo từ đại học đến tiến sĩ đều tại Khoa Luật trước đây của Đại học Quốc gia Hà Nội.
Chia sẻ
Các cuộc đàm phán về một thỏa thuận hạt nhân tiềm năng mới giữa Mỹ và Iran một lần nữa rơi vào bế tắc. Giữa tình trạng đình trệ này, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đề nghị giúp làm trung gian một thỏa thuận, khi nói với Tổng thống Trump rằng ông sẵn sàng đóng vai trò hòa giải, theo Meduza.
Chia sẻ
Tại phiên thảo luận về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính chiều 11/6, nhiều đại biểu băn khoăn về thời hạn tạm giữ tang vật, phương tiện vi phạm hành chính.
Chia sẻ
Dù sở hữu nhan sắc vạn người mê và tài năng diễn xuất đỉnh cao, hoa hậu Aishwarya Rai vẫn phải kết hôn với một cây chuối trước khi bước chân vào gia đình chồng.
Chia sẻ
4 con giáp có trí tuệ phi thường trong cuộc sống, có thể xoay chuyển tình thế dù nghèo khó và tiến bộ nhanh hơn trong nghịch cảnh.
Chia sẻ
Tỉnh Đồng Nai sẽ khởi động xây dựng dự án Khu Trung tâm Chính trị - Hành chính tỉnh Đồng Nai mới rộng khoảng 105 ha, tại trung tâm TP.Biên Hoà với tổng mức đầu tư khoảng 8.600 tỷ đồng.
Chia sẻ
Hơn 17 tấn cà phê giả mang thương hiệu Dạ Thảo đã được tung ra thị trường, chủ cơ sở, bà Đặng Thị Hòa Hiệp bị cáo buộc thu lợi bất chính gần 1,3 tỷ đồng. Hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm với quy mô lớn sẽ đối mặt với án phạt nào theo quy định pháp luật?
Chia sẻ
Từ những ngày cuối tháng 4, đầu tháng 5, gió mùa Đông Bắc (gió chướng) ở nước ta đã dần chuyển hướng để nhường hướng cho gió mùa Tây Nam thổi, cũng là lúc bắt đầu mùa mưa ở Nam Bộ (trong đó có tỉnh Vĩnh Long).
Chia sẻ
Thái Bình đang viết nên câu chuyện nghĩa tình sâu sắc qua chương trình “Tiếp sức đến trường”. Những ngôi nhà mới, những món quà thiết thực đang nâng đỡ từng ước mơ nhỏ bé trên con đường đến trường. ________________________________________
Chia sẻ
Hai thành viên RM và V của nhóm nhạc BTS chính thức xuất ngũ, đánh dấu bước quan trọng trong hành trình trở lại của nhóm nhạc toàn cầu sau gần hai năm tạm ngưng hoạt động chung.
Chia sẻ
Lâm Đồng sở hữu di sản văn hóa phi vật thể được UNESCO vinh danh, nhưng ít ai ngờ, sau sáp nhập, tỉnh Lâm Đồng mới còn sở hữu số lượng di sản văn hóa “khủng” và các địa điểm đến, tour trải nghiệm độc đáo mà du khách không nên bỏ lỡ.
Chia sẻ
Nhiều hộ kinh doanh phố cổ lao đao vì áp lực chuyển đổi hóa đơn điện tử. Hàng loạt cửa hàng "nửa đóng, nửa mở", trái ngược với cảnh tấp nập mua bán trước đây.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Vusta.vn 
