Chiến công vang dội ấy gắn liền với tài năng và lòng trung dũng của những danh tướng xuất sắc như Trần Hưng Đạo, Trần Quang Khải, Phạm Ngũ Lão, Trần Nhật Duật, Trần Khánh Dư. Họ không chỉ là những bậc thầy chiến trận mà còn góp phần quan trọng trong việc củng cố vương triều và bảo vệ đất nước.

1. Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn – Bậc quân sự thiên tài

Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn (1228 - 1300) được xem là vị tướng kiệt xuất nhất của nhà Trần, người đã ba lần lãnh đạo quân dân Đại Việt đánh tan đội quân xâm lược Mông - Nguyên.

Tài năng quân sự của ông khiến kẻ địch khiếp sợ, đến mức quân Nguyên không dám gọi thẳng tên mà chỉ nhắc đến bằng danh hiệu "An Nam Hưng Đạo Đại vương". Không chỉ là một nhà cầm quân xuất sắc, ông còn để lại tư tưởng quân sự và chính trị sâu sắc, nổi bật là triết lý "lấy dân làm gốc" – khoan thư sức dân để giữ nước lâu dài.

2. Chiêu Văn vương Trần Nhật Duật – Vị tướng tài đức vẹn toàn

Trần Nhật Duật (1255 - 1330) là con trai thứ sáu của Trần Thái Tông, nổi tiếng là vị tướng mưu trí và nhà ngoại giao kiệt xuất. Trong kháng chiến chống Mông - Nguyên lần hai (1285), ông lập công lớn khi chỉ huy quân Trần đánh tan quân Toa Đô tại Hàm Tử.

Ngoài tài năng quân sự, Trần Nhật Duật còn là bậc thầy về ngoại giao. Ông thông thạo nhiều ngôn ngữ, am hiểu phong tục các dân tộc, từng dùng mưu lược để thu phục thủ lĩnh Trịnh Giác Mật mà không cần giao tranh. Dù xuất thân hoàng tộc, ông vẫn sống giản dị, liêm chính, hết lòng vì nước vì dân.

3. Chiêu Minh vương Trần Quang Khải – Người hùng Chương Dương

Là con trai vua Trần Thái Tông, Trần Quang Khải (1241 - 1294) không chỉ là một tướng lĩnh tài ba mà còn là nhà thơ, nhà chính trị kiệt xuất. Trong cuộc kháng chiến lần thứ hai (1285), ông đóng vai trò chủ chốt, cùng Trần Quốc Tuấn lãnh đạo quân dân đánh bại giặc Nguyên, giải phóng kinh thành Thăng Long trong chiến thắng Chương Dương - Hàm Tử lừng lẫy.

Bên cạnh sự nghiệp quân sự, ông còn là một nhà ngoại giao khéo léo, giúp duy trì quan hệ với nhà Nguyên sau chiến tranh. Hậu thế còn ghi nhận ông là một thi nhân lớn với những tác phẩm mang giá trị văn hóa sâu sắc.

4. Hổ tướng Phạm Ngũ Lão – Bậc anh hùng bất bại

Xuất thân từ tầng lớp bình dân, Phạm Ngũ Lão (1255 - 1320) trở thành bộ tướng xuất sắc nhất dưới trướng Trần Hưng Đạo. Ông lập nhiều chiến công vang dội, góp phần quan trọng trong chiến thắng Hàm Tử - Chương Dương và trận Bạch Đằng năm 1288.

Không chỉ giỏi chiến trận, Phạm Ngũ Lão còn nổi tiếng với khí phách của một người trượng nghĩa. Chuyện kể rằng, ông mải đan sọt đến mức không hay biết có quân lính đến bắt. Khi bị đưa vào diện kiến Trần Hưng Đạo, ông thể hiện tài năng quân sự xuất sắc và được thu nhận làm tướng, từ đó lập nên những chiến công hiển hách.

5. Trần Khánh Dư – Vị tướng mưu trí, kiêu hùng

Dù từng phạm lỗi và bị tước binh quyền, nhưng Trần Khánh Dư (1240 - 1340) vẫn chứng tỏ tài năng kiệt xuất của mình khi trở lại quân đội. Ông là người lập đại công trong trận thủy chiến Vân Đồn năm 1287, đánh tan đoàn thuyền lương 170 nghìn thạch của nhà Nguyên, khiến quân giặc lâm vào thế tuyệt vọng.

Dưới sự chỉ huy của ông, quân Trần giành thắng lợi quan trọng, cắt đứt nguồn tiếp tế của giặc, tạo tiền đề cho chiến thắng quyết định tại Bạch Đằng. Dù cuộc đời nhiều thăng trầm, Trần Khánh Dư vẫn là một danh tướng tài ba của triều Trần.

Kết luận

Năm vị tướng kiệt xuất của nhà Trần không chỉ khiến quân Nguyên kinh hoàng mà còn để lại những bài học sâu sắc về tinh thần yêu nước, mưu lược quân sự và đức độ của bậc đại thần. Chính họ đã góp phần tạo nên những trang sử hào hùng bậc nhất của dân tộc Việt Nam.

×