Bình luận
0
Có rất nhiều những ghi chép khác nhau về vị Trạng Nguyên đầu tiên của nước Việt: ví như Lê Văn Thịnh được gọi là Khai khoa Đại Việt khi nhà Lý – Năm Ất Mão – 1075 niên hiệu Thí Ninh thứ 4 đời Vua Lý Nhân Tông – mở khoa thi nho học Tam trường đầu tiên trong lịch sử của nền học vấn Đại Việt.
Tuy nhiên, kì thi đó chưa lấy đậu Trạng Nguyên mà chỉ gọi là Nhất giáp. Vì thế, trong danh sách 47 vị Trạng Nguyên treo ở Văn Miếu Quốc Tử Giám (Hà Nội) đã ghi danh Nguyễn Quán Quang là vị Trạng Nguyên đầu tiên vì ông đỗ đầu khoa thi "Tiến sĩ" năm 1246.
Nguyễn Quán Quang là người xã Tam Sơn, huyện Đông Ngàn, Kinh Bắc, nay là xã Tam Sơn, Thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh. Sinh ra trong một gia đình nghèo không có tiền theo học nên lúc bé thường lân la ngoài cửa lớp nghe thầy dạy bọn học trò trong làng học sách Tam tự kinh rồi dùng gạch non viết lên nền gạch. Vì thế mà dân gian gọi ông là "Thần đồng" học lỏm.
Hiền tài là nguyên khí quốc gia – Top 10 Trạng nguyên nổi tiếng sử Việt- Ảnh: nghiencuulichsu.org.
Năm Đinh Mùi (1247), chính thức thấy sách Đại Việt sử ký toàn thư có chép: " Ban cho Nguyễn Hiền (12 tuổi) đỗ Trạng Nguyên, Lê Văn Hưu (17 tuổi) đỗ Bảng nhãn, Đặng Ma La (14 tuổi) đỗ Thám hoa" và Trạng nguyên của kỳ thi Tam khôi đầu tiên này là Nguyễn Hiền. Nhưng cũng vì trước đó 1 năm đã có Nguyễn Quán Quang đỗ khoa thi " Tiến sĩ" nên được coi là vị Trạng nguyên đầu tiên trong lịch sử. Do đó, Nguyễn Hiền là vị Trạng nguyên trẻ nhất trong lịch sử khoa bảng Việt Nam – năm đó ông mới 12 tuổi.
Mạc Đĩnh Chi – người làng Lũng Động, huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương ngày nay. Nhà nghèo, cha mất sớm, ông sống bằng nghề kiếm củi nuôi thân. Vốn là người có tư chất thông minh, linh lợi, ông sớm nhận ra rằng chỉ có con đường học tập thành tài mới thoát khỏi cảnh nghèo khó đó. Chính vì thế mà ông ra sức học tập. Đến năm Giáp Thìn 1304, ông đỗ Trạng Nguyên.
Nhưng chỉ vì tướng mạo xấu xí mà vua không muốn cho ông đỗ đầu. Ông đã làm bài phú bằng chữ Hán để nói rõ nỗi niềm của người có chí khí " Ngọc tỉnh liên phú" (Sen trong giếng ngọc). Vua mến phục người tài cho vào bệ kiến giúp vua làm rạng ranh đất nước. Ông giữ chức từ Hàn lâm học sĩ đến chức Thượng thư và sau làm Tể tướng.
Lương Thế Vinh có tên tự là Cảnh Nghị, tên hiệu là Thụy Hiên, sinh ra trong một gia đình nông dân có học ở làng Cao Hương, huyện Thiên Bản, nay là huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định. Từ nhỏ, ông đã nổi tiếng là thần đồng, vốn đã thông minh lại lắm tài. Lớn lên, ông càng học giỏi trong khi vẫn thả diều, đá bóng, câu cá, bẫy chim. Còn các bạn thì ngày đêm dùi mài kinh sử quên ăn quên ngủ. Bởi lẽ, ông có phương pháp học và học đến đâu nhớ được ngay đến đó. Chưa đầy hai mươi tuổi, tài học của ông đã nổi tiếng khắp vùng Sơn Nam. Năm 23 tuổi, ông đỗ Trạng Nguyên khoa Quý Mùi (1463), đời vua Lê Thánh Tông.
Giả nam đi thi và đỗ Trạng nguyên – Nguyễn Thị Duệ đã là người phụ nữ duy nhất trong lịch sử khoa bảng thời kì phong kiến Việt Nam.
Nguyễn Thị Duệ tên thật là Nguyễn Thị Ngọc Toàn sinh năm 1574 trong một gia đình nhà nho nghèo ở huyện Chí Linh, tỉnh Hải Dương. Từ nhỏ, bà đã nổi tiếng xinh đẹp, tài hoa, giỏi văn chương, ca hát, nhiều người mến mộ tài sắc. Nhưng giáo dục Việt Nam thời đó chưa tạo điều kiện cho phụ nữ đi thi nên Bà đành giả trai để đi thi và đỗ Trạng nguyên đời nhà Mạc.
Vua Mạc Kính Cung cũng bất ngờ khi biết tân khoa Trạng nguyên lại là nữ. Dù rất mến người tài, không trách tội nhưng bà cũng không được mang danh Trạng nguyên để theo đúng phép tắc thời bấy giờ. Nhưng bà lại được vua cho phép ở lại trong triều phụ trách việc dạy học cho các phi tần. Sau, vua Mạc Kính Cung lập bà làm phi, ban hiệu Tinh Phi hay Bà chúa Sao.
6. Trạng nguyên với những lời sấm truyền ứng nghiệm – Nguyễn Bỉnh Khiêm
Nguyễn Bỉnh Khiêm (1491–1585), tên huý là Nguyễn Văn Đạt, tên tự là Hanh Phủ, hiệu là Bạch Vân cư sĩ, được các môn sinh tôn là Tuyết Giang phu tử, là một trong những nhân vật có ảnh hưởng nhất của lịch sử cũng như văn hóa Việt Nam trong thế kỷ 16. Ông được biết đến nhiều vì tư cách đạo đức, tài thơ văn của một nhà giáo có tiếng thời kỳ Nam-Bắc triều (Lê-Mạc phân tranh) cũng như tài tiên tri các tiến triển của lịch sử Việt Nam.
Sau khi đậu Trạng nguyên khoa thi Ất Mùi (1535) và làm quan dưới triều Mạc, ông được phong tước Trình Tuyền Hầu rồi thăng tới Trình Quốc Công mà dân gian quen gọi ông là Trạng Trình. Đạo Cao Đài sau này đã phong thánh cho ông và suy tôn ông là Thanh Sơn Đạo sĩ hay Thanh Sơn chân nhân.
Người đời coi ông là nhà tiên tri số một trong lịch sử Việt Nam đồng thời lưu truyền nhiều câu sấm ký được cho là bắt nguồn từ ông và gọi chung là Sấm Trạng Trình. Nguyễn Bỉnh Khiêm cũng được coi là người đầu tiên trong lịch sử nhắc đến hai chữ Việt Nam một cách có ý thức nhất thông qua các văn tự của ông còn lưu lại đến ngày nay.
7. Người Việt đỗ Trạng Nguyên đất Trung Hoa – Khương Công Phụ
Theo "Đại Việt sử ký toàn thư", Khương Công Phụ sinh năm 731 và mất năm 805, tự là Đức Văn, người làng Sơn Ổi, xã Cổ Hiển (nay là làng Tường Vân, xã Định Thành, huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa). Ngay từ khi còn nhỏ, ông đã nổi tiếng thông minh, học hành chẳng bao lâu đã thuộc làu kinh sách.
Dưới thời nhà Đường, mỗi năm đất An Nam được chọn 8 người sang thi tiến sỹ và Khương Công Phụ và Khương Công Phục là 2 trong 8 người được chọn dự thi khoa tiến sỹ ở Trường An vào năm 758.
Tại kỳ thi đình ở Trường An- kinh đô nhà Đường, với tài năng xuất chúng của mình, Khương Công Phụ đã vượt qua nhiều sỹ tử và đỗ đầu kỳ thi ấy.
8. Trạng nguyên- Nguyễn Trực
Nguyễn Trực (1417 – 1473). Năm Thiệu Bình thứ nhất (1434), ở tuổi 17, Nguyễn Trực dự kỳ thi Hương và đỗ đầu (Giải nguyên). Năm Nhâm Tuất niên hiệu Đại Bảo thứ ba (1442), 25 tuổi, dự thi Đình, đỗ Đệ nhất giáp tiến sĩ cập đệ đệ nhất danh (Trạng nguyên). Ông được nhà vua ban sắc "Quốc Tử Giám Thi thư" và thưởng Á Liệt Khanh, đứng đầu trong 33 vị Tiến sĩ cùng khoa.
Sau ông được vua cử làm Chánh sứ sang nhà Minh, gặp kỳ thi Đình, Trạng nguyên Nguyễn Trực cùng với Phó sứ là Trịnh Thiết Trường muốn cho nhà Minh biết đến tài học của dân ta, nên xin dự thi được vua Minh chấp nhận cho phép dự thi, khi vào thi cũng phải chấp hành nội quy trường thi như các thí sinh khác, khi chấm thi xong, khớp phách kết quả: Nguyễn Trực đậu Trạng nguyên, Trịnh Thiết Trường đậu Bảng nhãn, vua nhà Minh phải khen ngợi: "Đất nào cũng có nhân tài" và phong cho Nguyễn Trực là "Lưỡng quốc Trạng nguyên".
9. Trạng lợn – Nguyễn Nghiêu Tư
Nguyễn Nghiêu Tư đỗ trạng nguyên khoa thi Mậu Thìn niên hiệu Thái Hòa 6 (1448), đời vua Lê Nhân Tông. Bằng tài năng của mình, ông khiến nhà Minh nể phục khi đi sứ. Theo sử liệu và tư liệu của thôn Hiền Lương, huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh, trạng nguyên Nguyễn Nghiêu Tư có tên húy là Nguyễn Trư, hiệu là Tùng Khê, người thôn Minh Lương, nay là thôn Hiền Lương, xã Phù Lương, huyện Quế Võ.
Vì sinh năm Hợi và vốn xuất thân trong gia đình có cha làm nghề mổ lợn ở Bắc Ninh, lúc nhỏ đi ở nhờ, làm nghề chăn lợn cho người khác, lại có tên là Trư (lợn) nên dân gian quen gọi ông là Trạng Lợn.
Ngày ấy, ở Trung Quốc hạn hán kéo dài, nhân có Trạng Lợn sang thăm, vua Minh mời Trạng cầu đảo để thử tài. Trạng Lợn nhận lời, yêu cầu dựng đàn uy nghiêm để ông cầu đảo. Mục đích là để kéo dài thời gian. Khi thấy cỏ gà lang, Trạng bèn lên đàn làm lễ, ông khấn theo cách nói lái: Hường binh, hòa binh, tam tinh, kẹo tinh, bát tinh, linh tinh tinh… Vua Minh nghe thấy khiếp đảm, bái phục Trạng Lợn uyên thâm, tỏ tường thiên văn, thuộc hết ngôi thứ các vị tinh tú trên trời. Khóa lễ vừa xong, lập tức mưa như trút nước, khiến vua Minh đã phục lại càng phục hơn.
10. Trạng nguyên cuối cùng – Trịnh Huệ
Theo "Trịnh Vương ngọc phả" thì Trịnh Huệ thuở nhỏ rất thông minh và chịu khó học hành, liếc mắt qua một lượt thuộc ngay mười hàng chữ, chục năm sau có thể đọc lại vanh vách. Năm 1723 Trịnh Huệ thi Hương và đỗ ngay Hương cống (tức đỗ đầu), được chúa Trịnh Giang mời vào cung Tân Nhân giao cho chức phó Tri Hình Phiên. Tại khoa thi năm Bính Thìn (1736), ông đỗ đầu kỳ thi Hội, vào đến thi Đình ông cũng lại đỗ đầu, trở thành Trạng nguyên.
"Hiền tài là nguyên khí quốc gia" – điều này đã được minh chứng như một định đề bất biếntrong lịch sử Việt Nam. Dân gian vẫn hay quan niệm rằng còn người là còn tất cả. Vì lẽ vậy thiết nghĩ từ góc độ gia đình xã hội hay quốc gia nên lấy việc dạy người làm trọng. Có vậy đời sống mới dài lâu, tiếng tăm mới lưu danh thiên cổ. Tất nhiên trong giáo dục đạo đức vẫn luôn luôn đứng đầu.
Giữa vô vàn nguồn nước quanh Hà Nội cuối thế kỷ XIX, người Pháp chỉ chọn duy nhất giếng ngầm ở Vạn Phúc để nấu bia. Không phải ngẫu nhiên. Nguồn nước “không bao giờ cạn” này được cho là bí quyết tạo nên hương vị bia Hommel nức tiếng Đông Dương. Vậy điều gì khiến cái giếng ấy trở thành linh hồn của ngành bia Việt hơn 130 năm trước?
Ít nhất 9 người đã thiệt mạng và 2 người khác bị thương trong một vụ nổ xảy ra tại nhà máy pháo hoa ở miền Trung Thái Lan vào sáng thứ Tư, theo thông tin từ cảnh sát địa phương.
Chia sẻ
Sau sáp nhập, tỉnh Vĩnh Long có 119.270 ha dừa (tương đương khoảng 22 triệu cây dừa), đứng đầu khu vực ĐBSCL và cả nước về diện tích. Đến năm 2030, diện tích dừa Vĩnh Long sẽ tăng lên 132.000 ha.
Chia sẻ
Đề án sản xuất trồng trọt giảm phát thải giai đoạn 2025-2035 do Bộ Nông nghiệp và Môi trường xây dựng được đánh giá là đề án mang tính chất định vị tổng thể, toàn diện cho sản xuất trồng trọt giảm phát thải của Việt Nam. Đặc biệt, đề án đặt mục tiêu giảm phát thải ít nhất 10% trong lĩnh vực trồng trọt đến năm 2035.
Chia sẻ
Trước lộ trình Hà Nội sẽ hạn chế xe máy, mô tô sử dụng nhiên liệu hóa thạch trong vành đai 1, 2 và 3 theo lộ trình năm 2026, 2028 và 2030, Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam vừa có văn bản gửi Chính phủ.
Chia sẻ
MC Long Vũ chia sẻ rằng, 5 năm dẫn chương trình "Chiếc nón kỳ diệu" là 5 năm của niềm vui, của những kỷ niệm lớn trong cuộc đời và sự nghiệp.
Chia sẻ
Anh Dexter Barsigan, 47 tuổi, đã theo nghề “mambabaklas” - người tháo dỡ thủ công linh kiện điện tử suốt 13 năm qua.
Chia sẻ
Phòng CSGT TP.HCM đã xử phạt hơn 1.000 trường hợp vi phạm trên đường bộ và đường thủy, tước 3 giấy phép lái xe sau 3 ngày ra quân tổng kiểm soát phương tiện kinh doanh vận tải.
Chia sẻ
Thất bại của U23 Indonesia trước U23 Việt Nam tại chung kết giải U23 Đông Nam Á 2025 có thể sẽ khiến LĐBĐ Indonesia buộc phải mời lại HLV Indra Sjafri cho chiến dịch SEA Games 33 vào cuối năm, đồng thời đưa HLV Gerald Vanenburg trở lại với vai trò trợ lý tại ĐTQG Indonesia.
Chia sẻ
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, cùng với việc đổi mới mạnh mẽ tư duy, cách nghĩ, cách làm, VTV cầm tiếp tục tổ chức, sắp xếp lại bộ máy khoa học, tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.
Chia sẻ
Một người đàn ông sống tại tầng 12 chung cư 159 Điện Biên Phủ, phường Gia Định nghi rơi xuống khu vực sảnh nối tầng 2 khiến nạn nhân tử vong.
Chia sẻ
Ngày 24/7, những hình ảnh tình tứ giữa biên tập viên Minowa Kosuke và người mẫu áo tắm Ikechan bị phát tán trên mạng xã hội.
Chia sẻ
Khuyến cáo dừng gieo sạ lúa vụ 3 (vụ thu đông 2025) đang được nhiều xã ở Tây Ninh triển khai khẩn trương khi lũ về sớm, dịch hại tăng mạnh, đe dọa năng suất và an toàn sản xuất vụ đông xuân năm tới.
Chia sẻ
Tuyến đường Ngũ Hành Sơn – Ngô Quyền, trục giao thông huyết mạch kết nối trung tâm TP. Đà Nẵng với cảng biển và các tỉnh Tây Nguyên, đang xuống cấp với hàng loạt điểm hằn lún, "sống trâu", tiềm ẩn nguy cơ tai nạn và gây bức xúc cho người dân.
Chia sẻ
Lực lượng Ukraine đang kiệt sức và đang phải chịu đựng "sự thiếu hụt nhân sự nghiêm trọng", không có tân binh thay thế, CNN đưa tin.
Chia sẻ
Nhận món quà sinh nhật là một chiếc dây xích trị giá gần 20 triệu đồng, chú chó vẫy đuôi lia lịa, liếm vào tay chủ không ngừng, như thể đang nói lời cảm ơn...
Chia sẻ
Hoàng đế Tống Nhân Tông bị chính Hoàng hậu của mình tát và được ghi vào sử sách. Cú tát kinh thiên động địa khiến Hoàng đế nổi giận, phế truất tước vị của Hoàng hậu.
Chia sẻ
Khi đi làm ruộng, giẫm phải đá nhọn bị thủng chân, một nông dân ở Lào Cai đã bị sốt cao, da vàng ệch, mệt xỉu, diễn tiến bệnh ngày càng nặng.
Chia sẻ
Theo Đại tướng Phan Văn Giang, thời gian qua, quan hệ hợp tác quốc phòng song phương đã đạt được những kết quả tốt đẹp, đóng góp quan trọng vào việc củng cố sự tin cậy chính trị giữa Việt Nam và Indonesia.
Chia sẻ
Sáng 30/7, TAND tỉnh An Giang xét xử sơ thẩm và tuyên phạt bị cáo Lê Văn Trường (24 tuổi) án chung thân về tội “Giết người”.
Chia sẻ
U23 Indonesia tỏ ra lấn lướt U23 Việt Nam trong trận chung kết giải vô địch bóng đá U23 Đông Nam Á 2025, nhưng với sự hợp lý về chiến thuật và khả năng chớp thời cơ rất chính xác, thầy trò HLV Kim Sang-sik đã giành chiến thắng.
Chia sẻ
Khi chuyển nhượng bất động sản, người dân thường chỉ nghĩ đến thuế thu nhập cá nhân. Tuy nhiên, trên thực tế, giao dịch này phát sinh ít nhất 3 loại nghĩa vụ tài chính với Nhà nước, gồm thuế, lệ phí và có thể cả tiền sử dụng đất bổ sung trong một số trường hợp.
Chia sẻ
Nhiều cửa hàng xăng dầu lớn tại TP.HCM đã bắt đầu bán xăng E10. Dự kiến từ ngày 1/8, các cửa hàng Petrolimex sẽ đồng loạt triển khai bán loại xăng sinh học thân thiện môi trường này.
Chia sẻ
Nghị định 168/2024/NĐ-CP nêu rõ mức phạt lỗi không xuất trình giấy tờ khi lái xe năm 2025 người dân cần nắm rõ.
Chia sẻ
Theo PGS.TS Trần Thành Nam, những vụ trẻ vị thành niên bỏ nhà đi, mất tích gần đây đang gióng lên hồi chuông cảnh báo về sự an toàn của con trẻ. Nguy cơ bị lừa đảo, dụ dỗ qua mạng xã hội ngày càng khiến các bậc phụ huynh lo lắng.
Chia sẻ
Cơ quan Thời tiết quốc gia Mỹ (NWS) xác nhận sóng thần đã bắt đầu ảnh hưởng đến Hawaii, đồng thời kêu gọi người dân khẩn trương bảo vệ tính mạng và tài sản.
Chia sẻ
Nhiều bí ẩn đã được xuất lộ ở di tích Tháp đôi Liễu Cốc (phường Hương Xuân, nay là phường Kim Trà, TP Huế) sau đợt khai quật khảo cổ giai đoạn 2 vừa kết thúc vào đầu tháng 7/2025.
Chia sẻ
Sau khi tỉnh Bình Dương và Bà Rịa- Vũng Tàu sáp nhập về TP.HCM, Hội Cựu Thanh niên xung phong (TNXP) TP.HCM hợp nhất tạo bước ngoặt phát triển mới đầy mạnh mẽ.
Chia sẻ
Tôi đẩy anh ra. Anh bối rối. Tôi bật khóc.
Chia sẻ
Nhằm cụ thể hóa Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM, Sở GDĐT TP.HCM đã và đang triển khai nhiều giải pháp trọng tâm, đặc biệt trong các lĩnh vực phân cấp quản lý và kêu gọi xã hội hóa đầu tư.
Chia sẻ
Một người đàn ông tử vong bất thường trước cửa hàng Ministop ở khu Đảo Kim Cương, phường Cát Lái, TP.HCM, hiện cảnh sát đang phong tỏa, điều tra.
Chia sẻ
Tin tức 
Thế giới 
Nhà nông 
Hội và Cuộc sống 
Kinh tế 
Thể thao 
Văn hóa - Giải trí 
Xã hội 
Bạn đọc 
Nhà đất 
Media 
Chuyển động Sài Gòn 
Pháp luật 
Dân Việt trò chuyện 
Gia đình 
Đông Tây - Kim Cổ 
Hà Nội hôm nay 
Radio Nông dân 
Doanh nghiệp 
Đăng nhập
PV 
